четверг, 24 декабря 2015 г.

Ուրախ հանդիպում էր

Մենք այսօր հանդիպման գնացինք Յուրի Սահակյանի հետ: Հավաքվեցինք «Տիգրան Հայրապետյան» գրադարանի ընթերցասրահում: Շատ լավ էինք պատրաստվել: Նրա համար արտասանեցինք և երգեցինք: Քանի որ  պարոն Սահակյանը լավ չէր լսում, մենք բարձր էինք խոսում, իսկ ընկեր Աշխենը՝ նրա աղջիկը, մեր ասածը կրկնում էր պարոն Սահակյանին: Այնտեղ շատ դուր եկավ ինձ: Ես արտասանեցի «Հոպոպը»,  Յուրի Սահակյանին լիքը հարցեր տվեցինք, և նա պատասխանեց: Հարցազրույցի ժամանակ նա մի փոքր հուզվեց: Հուզվեց այն պահին, երբ ինքը արտասանեց: Ինձ ամենաշատը դուր եկավ, երբ մենք արտասանում էինք, իսկ իմ ամենաչսիրած մասը  այն պահն էր, երբ արդեն պետք է գնայինք դպրոց: Յուրի Սահակյանը արդեն ծերացել է և համարյա չէր կարղանում խոսել.  նա մեկ բառ ասում էր, շունչ էր քաշում և երկրորդ բառը նոր ասում էր և այդպես շարունակ: Նրան, հարցերին պատասխանելու համար, օգնում էր իր  աղջիկը: Մենք այնտեղ շատ ծիծաղեցինք, և շատ լավ անցավ: Ինգա

воскресенье, 20 декабря 2015 г.


Սուրբ Գայանե եկեղեցի, գմբեթավոր բազիլիկ տիպի եկեղեցի Էջմիածին քաղաքում, Հայ Առաքելական Եկեղեցուգլխավոր սրբավայրերից մեկը, հայկական ճարտարապետության հուշարձան։ Պլաստիկ և ավարտուն այս շինությունը զուրկ է հատուկ դեկորատիվ տարրերից։ Իր տիպով՝ գմբեթավոր բազիլիկ տիպի եկեղեցի է, ունի դասական, պարզ ձև։ Կառուցվել է 630 թվականին, Եզր կաթողիկոսի օրոք՝ տեղում եղած մատուռի փոխարեն, Սուրբ Գայանե կույսի գերեզմանի վրա։ Եկեղեցու բոլոր տարրերը՝ թաղերը, կամարները և այլն, ներդաշնակ են ու խոսուն։ Ավագ սեղանի տակ գտնվում է Սուրբ Գայանեի գերեզմանը։
Սուրբ Գայանե եկեղեցին հայկական ճարտարապետության առաջին ծաղկման շրջանի լավագույն հուշարձաններից մեկն է։ Այն գմբեթավոր-բազիլիկ տիպի եկեղեցի է, որի հորինվածքը մշակվել է Հայաստանում V-VII դարերում և ներկայացված է նույն ժամանակաշրջանին վերաբերվող մի շարք հուշարձաններով (ՏեկորիԲագավանիՄրենի ևՕձունի տաճարներ)։
Եկեղեցին ունի երեք դուռ. գլխավորն արևմտյան կողմից է, իսկ մնացած երկուսը՝ հարավից և հյուսիսից, տեղավորված իրար դիմաց։ Հարավային ավանդատան միջից բացվում է մեկ այլ դուռ, որ տանում է դեպի ավագ սեղանի տակ տեղավորված տապանատունը, որտեղ ըստ ավանդության թաղված է կույս Գայանեն։
1652 թվականին, Փիլիփոս կաթողիկոսի օրոք եկեղեցին հիմնովին վերանորոգվել է։ Քիչ անց՝ 1679թ. Արարատյան դաշտավայրումտեղի է ունենում մեծ երկրաշարժ, որից զգալիորեն տուժում է նաև Գայանեի վկայարանը։ Եվ ահա Եղիազար Այնթապցի կաթողիկոսը ձեռնամուխ է լինում այս տաճարի վերակառուցմանը։ Այդ առիթով թողած արձանագրության մեջ ասվում է, որ վերակառուցման ժամանակ վանքը շրջապատվել է միաբանական խցերով, ավելացվել են խորաններ Սբ. Պողոս և Պետրոս առաքյալների անուններով, որոնք զետեղված են եռակամար գավիթ-սրահի տակ, որը հետագայում դարձել է կաթողիկոսական դամբարան։ Որոշ ժամանակ անց՝ 1764թ. Սիմեոն Երևանցի հայրապետը վանքի տարածքում կառուցում է խոշոր սառցատուն, մառան կամ ինչպես այն ժամանակ էին ասում՝ «մաղազա», որը ծառայում էր վանքի մթերքները պահելու համար։ Իսկ 1847թ. Ներսես Աշտարակեցի կաթողիկոսը վանքի արևելյան պարսպին կից կառուցում է մեծածավալ գոմ, որն այսօր մեզ է հասել կիսավեր վիճակում։ Նույն ժամանակաշրջանում Գայանեի վանքի վանահայր Վահան եպս. Բաստամյանցը վերանորոգում է վանքը, կառուցում է արևմտյան կամարակապ դարպասը, նրա երկու կողմերում զետեղված շենքերը, որոնցից մեկը ծառայում է որպես դպրոց, որտեղն ինքն անձամբ է դասավանդում։ Նա նաև այստեղ հիմնում է փոքրիկ տպարան և սկսում հրատարակել «Դպրոց» ամսագիրը։ 1910թ. Նոր Նախիջևանի հայ համայնքը սրբուհու գերեզմանի համար սև գրանիտից տապանաքար է նվիրաբերում վանքին։ 1959թ. Վազգեն Վեհափառի կարգադրությամբ բարեկարգվում է եկեղեցու տարածքը, ինչպես նաև կառուցվում է մատաղատուն և աղբյուր(ճարտ. Ռ. Իսրայելյան)։ Գայանեի վանքի առջևի կամարակապ գավիթ-սրահում են ամփոփված Եղիազար Այնթապցի(1681-1691թթ.), Աբրահամ Խոշաբեցի(1730-1734թթ.), Ղազար Ջահկեցի(1737-1751թթ.), Մինաս Ակնեցի(1751-1753թթ.), Հակոբ Շամախեցի(1759-1763թթ.), Սիմեոն Երևանցի(1763-1780թթ.), Ղուկաս Կարնեցի(1780-1799թթ.), Դավիթ Էնեգեթցի(1801-1807թթ.) և այլ հայրապետների աճյուններ, իսկ վանքի շուրջ գտնվող գերեզմանատանն են հանգչում Րաֆֆու «Խենթի» հերոսը, զորահրամանատար Դանիել Բեկ-Փիրումյանը, Ամենայն Հայեց Սոխակ՝ Լուսինե Զաքարյանը, Խ. Աբովյանի որդին՝ Վարդան Աբովյանը, Վազգեն Վեհափառի մայրը՝ տիկին Սիրանույշը և շատ ու շատ այլ նշանավոր մարդիկ։

Պատկերներ[խմբագրել]

пятница, 18 декабря 2015 г.

17.12.2015թ
Պարապմունք 60.

Թվի կլորացումը
Կլոր տասնյակ-10, 30, 90, 70, 60, 40...
Կլոր հարյուրյակ-100, 200, 300...
Կլոր հազարյակ-1000. 2000
օրինակներ
13
Մոտ կլոր տասնյակ   10, 20
Ամենամոտ-10
41
Կլոր տասնյակ 40, 50
Ամենամոտ  40
56
Կլոր 50, 60
Ամենամոտ 60
55
Կլոր  50, 60
Ամենամոտ 60
85
Կլոր 90, 80
Ամենմոտ  90
95
90, 100
Ամենամոտ  100


126
Թվի կլորացում 
130

140
Թվի կլորացում  140

Վարժ.  1
9, 11, 46,, 89,, 136, 2558, 2569
9-10
11-10
46-50
Շարունակել

Վարժ  2.
136
Կլոր հարյուր  100, 200
Ամենամոտ 100
269
200, 300
Ամենամոտ 300

Վ.-3
Կլորացնել հարյուրյակը
256, 456, 899, 145, 268, 111, 222, 333, 444

Տանը:  
1.Հին դասագրքից /վարդագույն կազմ/ Վարժ.482 ա, բ,488
2.Կլորացրու մինչև տասնյակը 243,,238,346440,,,96302
3.Կլորացրու մինչև հարյուրյակ12005,999, 2688
Լրացուցիչ:  490 ա


  
















Օդը պետք է մաքուր լինի

images (1)
Մարդուն և կենդանի մյուս օրգանիզմներին շնչառության համար անհրաժեշտ է մաքուր օդ:
Բայց շատ տեղերում, հատկապես մեծ քաղաք­ներում, այն աղտոտված է: Քաղաքներում աշխատող շատ գործարան­ներից օդ են թափանցում թունավոր գազեր, փոշի: Ավտոմեքենաներից նույնպես անջատվում են վնասակար շատ գազեր: Այդ բոլորը վտանգա­վոր են բույսերի, կենդանիների և մարդու համար: Վնասակար նյութեր արտանետող գործարանների շրջակայքում բույսերը կամ շատ վատ են
աճում, կամ բոլորովին չեն աճում, կենդանիները ոչնչանում են, իսկ մար­դիկ հիվանդանում են մաշկի, աչքերի, թոքերի տարբեր հիվանդություն­ներով:
Օդի աղտոտումը սպաոնում է մարդկանց առողջությանը և Երկրի ամբողջ օրգանական աշխարհին: Ահա թե որքան կարևոր է օդը մա­քուր պահելը: Դրա համար գործարանների, ֆաբրիկաների ծխնելույզ­ների վրա տեղադրում են օդամաքրիչ, փոշեկլանիչ սարքեր, որոնք զտում են վնասակար արտանետումները:
Օդը մաքրելու գործում կարևոր նշանակություն ունեն բույսերը: Տերևների միջոցով նրանք կլանում են օդում Եղած փոշին և վնասակար գազերը: Բույսերը կատարում են մեկ ուրիշ կարևոր «աշխատանք» ևս: Նրանք օդից վերցնում են ածխաթթու գազը՝ իրենց անհրաժեշտ սննդանյութեր պատրաստելու համար, և այդ ընթացքում «արտադրում» են թթվածին, որը, ինչպես գիտես, խիստ անհրաժեշտ է բոլոր կենդանի օրգանիզմների շնչառության համար: Ահա թե ինչու շնչելը հեշտ է այնտեղ, որտեղ շատ են բույսերը: Դրա համար էլ կանաչ տարածքները պետք է ընդարձակել, և ձեզանից յուրաքանչյուրը պետք է նպաստի իր շրջապատի կանաչ տարածքների մեծացմանը:

среда, 16 декабря 2015 г.

 Ջրի Մասին


Ջուրը ամենասովորական եւ հասարակ նյութն է մեր մոլորակի վրա: Միեւնույն ժամանակ ջուրը իր մեջ թաքցնում է բազմաթիվ գաղտնիքներ: Մինչեւ հիմա մասնագետները շարունակում են հետազոտել այն եւ գտնել նորանոր հետաքրքիր տվյալներ:
01. Ամենամաքուր ջուրը գտնվում է Ֆինլանդիայում
«ՅՈՒՆԵՍԿՕ»-ի տվյալներով՝ աշխարհի ամենամաքուր ջուրը գտնվում է Ֆինլանդիայում: Այդ հետազոտության մեջ, որտեղ պարզվում էր բնական ամենամաքուր ջրի պաշարների երկիրը, մասնակցում էին 122 երկիր: Ի դեպ, Երկրի բնակչության 1 մլրդ.-ը ընդհանրապես չեն կարող օգտվել անվտանգ եւ մաքուր ջրից:
02. Տաք ջրից ավելի արագ է սառույց ստացվում

Ո՞ր ջրից ավելի արագ կարելի է սառույց ստանալ՝ տա՞ք, թե սա՞ռը: Եթե տրամաբանորեն մտածենք, ապա իհարկե սառը: Քանի որ տաք ջուրն անհրաժեշտ է զովացնել, իսկ հետո սառեցնել: Իսկ սառը ջուրը զովացնել պետք չէ: Սակայն փորձարկումները ցույց են տվել, որ ավելի արագ այդ գործընթացը լինում է տաք ջրի հետ:
Այդ հարցի ճիշտ պատասխանը, թե ինչու տաք ջուրը ավելի արագ է վերածվում սառույցի, մինչեւ հիմա ոչ ոք չգիտե:
03. Գերսառեցված ջրեր

Բոլորը լավ հիշում են դպրոցական ֆիզիկայի այն դասը, որը ասում էր, որ ջուրը սառչում է 0 աստիճանի դեպքում եւ 100 աստիճանի ժամանակ եռում է: Սակայն գոյություն ունեն, այսպես կոչված, գերսառեցված ջրեր: Այդպիսի հատկություններ ունի մաքրամաքուր ջուրը՝ առանց որեւէ հավելումների: Նույնիսկ սառեցնելու ամենացածր ջերմաստիճանի դեպքում էլ այդպիսի ջուրը շարունակում է հեղուկ մնալ: Սակայն այսպիսի ջրերի համար գոյություն ունեն իրենց հատուկ սառեցման եւ եռման ջերմաստիճանները:
404. Ջուրը լինում է 3 վիճակներից ավելի


Դեռ դպրոցից մենք գիտենք, որ ջուրը բնության մեջ հանդիպում է երեք վիճակներում՝ հեղուկ, պինդ եւ գազային: Սակայն գիտնականները առանձնացնում են հեղուկ վիճակում ավելի քան 5 տարբեր տեսակներ եւ 14 տեսակ՝ սառեցված վիճակում:
05. Ջուրը՝ ինչպես ապակի
Ի՞նչ կլինի, եթե վերցնենք սառեցված մաքուր ջուրը եւ շարունակենք այն սառեցնել: Ջրի հետ կկատարվի հրաշք կերպարանափոխություն: -120 աստիճանի դեպքում ջուրը դառնում է մածուցիկ եւ ձգվող, իսկ -135 աստիճանի դեպքում այն դառնում է «ապակե» ջուր: «Ապակե» ջուրը պինդ մարմին է, որում կա բյուրեղային կառուցվածք, ինչպես որ ապակու մեջ:
06. Մարդը առանց ջրի մահանում է
Եթե մարդը կորցնում է իր մարմնի ջրի 2%-ը, նրա մոտ ուժեղ ծարավ է առաջանում: Եթե կորցրած ջրի տոկոսները հասնում է 10-ի, մարդու մոտ սկսվում է զգայապատրանք: 12% ջրի կորստից հետո մարդը չի կարող վերականգնվել առանց բժշկի օգնության: Իսկ ջրի 20% կորստի դեպքում մարդը մահանում է: