воскресенье, 5 июня 2016 г.

Քննություն մաթեմտիկա

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր
2016
Մաթեմատիկա, 4-րդ դասարան
Չորրորդ տարբերակ
1-10-րդ առաջադրանքներում նշի՛ր ճիշտ պատասխանը:
1. Քանի՞ բնական թիվ կա 21-ի և 34 թվերի միջև:
1)10
2)11
3)12
4)13
5)14
2.Տրվածներից ընտրի’ր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն` կստանաս ճիշտ անհավասարություն.
587< 5*7
1) 6
2) 4
3) 5
4) 9
5) 0:
3.Գտիր 4718 թիվը 100-ի բաժանելիս ստացված մնացորդը:
1) 1
2) 18
3) 7 4) 718
5) 4000:
4.Եթե Լևոնի, Հրաչի, Ռուբենի տարիքները գումարենք կստանանք 32: Որքա՞ն կլինի նրանց տարիքների գումարը 3 տարի հետո:
1) 35
2)39
3) 38
4) 41
5) 44
5.Նշված կոտորակներից քանի՞սն են անկանոն`
½ , ¾, 5/5, 9/10, 13/8
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
5) 5:
6.Քանի՞ կիլոգրամ է 2 տ7ց 40 կգ-ը:
1) 27004
2) 2740
3) 7042
4)7240
5) 7420:
7.Ընդգծի’ր այն տողը, որտեղ բոլոր թվերը զույգ են:
1) 350, 3566, 3670, 3598
2) 4334, 4372, 4351, 8997
3) 1889, 2889, 3889, 4889
4) 7653, 7645, 3746, 9282
5) 7892, 7890, 7892, 7909:
8. Գիրքն ունի 420 էջ: Գայանեն կարդաց գրքի ¾ մասը: Քանի՞ էջ կարդաց Գայանեն:
1) 105
2) 315
3) 560
4) 140
5) 120
9. Որքանո՞վ է 311 և 235 թվերի գումարը մեծ 311-ից.
1) 311
2) 235
3) 546
4) 76
5) 312
10. Գտի’ր այն բոլոր երկնիշ թվերի քանակը, որոնց միավորը 4 է:
1) 8
2) 9
3)10
4)11
5) 12
11-15 առաջադրանքների ճիշտ պատասխանները գրի՛ր յուրաքանչյուր աշխատանքից հետո նշված տեղում՝ կետերի փոխարեն:
11.Թվային հաջորդականությունը կազմված է հետևյալ կանոնով. առաջին անդամը 20 է, երկրորդ անդամից սկսած յուրաքանչյուր անդամը հավասար է իր նախորդի կրկնապատիկից հանած 10: Գրի՛ր այդ հաջորդականության հինգերորդ անդամը:
Պատասխան՝ .......170...............
12.Առանց մնացորդի և՛ 2-ի, և՛ 3-ի բաժանվող ամենափոքր թվին գումարեցին առանց մնացորդի և՛ 2-ի, և՛ 3-ի, և՛ 4-ի բաժանվող ամենափոքր թիվը: Ի՞նչ թիվ ստացվեց:
Պատասխան՝ ..........24............
13.
200 + 110 – 75 : 5 = 207 արտահայտության մեջ փակագծեր այնպես դի՛ր, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն:
Պատասխան՝ ......200 + (110 – 75) : 5 = 207 ................
14.Ի՞նչ թվանշանով վերջացող թիվ պետք է գումարել 743-ին, որպեսզի ստացած գումարը լինի 10-ի բազմապատիկ:
Պատասխան՝ ..........7...........
15.Քառակուսաձև հողամասի երեք կողմերը ցանկապատված են և այդ ցանկապատի երկարությունը 24 մ է: Գտիր այդ հողամասի մակերեսը:
Պատասխան՝ ........64մ2..............
16-17-րդ առաջադրանքների լուծման ամբողջ ընթացքը մանրամասն և հիմնավորված ներկայացրո՛ւ առաջադրանքներից հետո նշված տեղում:
16.
1 թիվ- I--I
2 թիվ- I--I+1
Գումար 1421
Լուծում
1. 1421-1=1420
2. 1420:2=710
Պատասխան՝ ...............710....................
17.Քառակուսու պարագիծը 88սմ է: Գտիր այն քառակուսու մակերեսը, որի կողմի երկարությունը 2սմ-ով փոքր է տրված քառակուսու կողմի երկարությունից:
Պատասխան՝ ...............400սմ2....................
Քառակուսու պարագիծ-88սմ
Գտիր այն քառակուսու մակերեսը,որի կողմի երկարությունը 2սմ-ով փոքր է տրված քառակուսու կողմի երկարությունից:
Լուծում
1. 88:4=22
2. 22-2=20
3. 20x20=400սմ2

среда, 1 июня 2016 г.

4-րդ դասարանի գիտելիքի ստուգում

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր
2016թ.
Մայրենի լեզու, 4-րդ դասարան
Տարբերակ 1
Մաս առաջին
Կարդա՛ տեքստը և կատարի՛ ր առաջադրանքներն ըստ տեքստի:
Տնակը լիովին պատրաստ է: Քավոր Դդումը փորձեց ներս մտնել, բայց ծունկը խփեց
առաստաղին, և քիչ մնաց ամբողջ շինությունը փուլ գար:
«Ծերացել եմ և անճոռնիացել, հարկավոր է ավելի զգույշ լինել»,- մտածեց Դդումը: Նա
ծնկի իջնել դռան մոտ և փնչալով չորեքթաթ ներս մտավ: Բայց այստեղ նոր
դժվարություններ եղան, առանց կտուրը քանդելու հնարավոր չէր ոտքի կանգնել,
հատակին չէր կարելի պառկել, քանի որ հատակը շատ կարճ էր, իսկ կողքից կողք
դառնալ հնարավոր չէր նեղության պատճառով: Բայց կարևորն այն էր, թե ինչ անես
ոտքերդ: Եթե տուն ես մտել, պիտի ոտներդ էլ ներս տանես, թե չէ անձրևի տակ հո
չե՞ս թողնելու:
«Տեսնում եմ,- մտածեց քավոր Դդումը,- որ ես այս տանը պետք է նստած
ապրեմ»:
Այդպես էլ արեց: Նա զգուշորեն շունչ առնելով նստեց հատակին, պատուհանից
երևացող նրա դեմքն ամենամռայլ արտահայտությունն էր արտահայտում:
- Հը, ինչպե՞ս ես քեզ զգում, հարևան,- գլուխն իր արհեստանոցի պատուհանից
դուրս հանելով, հետաքրքրվեց վարպետ Խաղողը:
- Շնորհակալ եմ, վատ չեմ… ,- հառաչելով պատասխանեց քավոր Դդումը:
- Իսկ ուսերիդ մոտ նեղվածք չէ՞:
- Ո՛չ, ո՛չ: Ախր էս տունը հենց իմ չափսին եմ շինել:
Վարպետ Խաղողը, ինչպես միշտ ծոծրակը քորեց և ինչ-որ անհասկանալի բան
փնթփնթալ: Իսկ այդ ժամանակ քավոր Դդումի տունը տեսնելու համար բոլոր
կողմերից մարդիկ էին գալիս: Երեխաների մի ամբողջ բազմություն հավաքվեց:
Տղաներից ամենափոքրը թռավ կտուրը, պարելով սկսեց երգել:
Ծեր Դդումի ձեռքը աջ
Խոհանոցի մեջ է, տե՛ս,
Պատշգամբում է դրված
Նրա ձախ ձեռքը կարծես,
Իսկ մեծ քիթը, տես, ահա,
Սնդուկի մեջ է պահած:
- Զգո՜ւյշ, տղա՛,- աղերսեց քավոր Դդումը,- այդպես տունս կքանդես, ախր տունս
ջահել է դեռ, բոլորովին նոր է, մի օրական էլ չկա:
Որպեսզի երեխաների սիրտը շահի, նա հանեց մի բուռ կարմիր ու կանաչ կոտֆետ և
բաժանել երեխաներին: Նրանք ուրախ ճղճղոցով խլեցին կոնֆետները և իրար մեջ
բաժանելիս էլ մի լավ կռվեցին:
Այդ օրվանից քավոր Դդումը երբ փող էր ճարում, կոնֆետ էր առնում և երեխաների
համար դնել լուսամուտի գոգը, ոնց որ ծտերի համար փշրանք են դնում: Այդպես էլ
երեխաները նրա հետ բարեկամացան:
Երբեմն Դդումը տղաներին թույլ էր տալիս հերթով մտնել տնակը, իսկ ինքը դրսից
ուշադիր հետևում էր, որ երեխաները մի փորձանք չբերեն:
1. Ներկայացրո՛ւ քավոր Դդումի մտքերը.
ա) Ինչպե՞ս է մտքում բնութագրում իրեն Դդումը, երբ չի կարողանում տուն մտել
(դո՛ւրս գրիր տողերը):
«Ծերացել եմ և անճոռնիացել, հարկավոր է ավելի զգույշ լինել»
բ) Ի՞նչ է մտածում քավոր Դդումը, ինչպե՞ս պիտի ապրեր այդ տանը (դո՛ւրս գրիր
տողերը):
«Տեսնում եմ,- մտածեց քավոր Դդումը,- որ ես այս տանը պետք է նստած ապրեմ»:
2. Ինչպիսի՞ն է քավոր Դդումի տունը: Գունավորի՛ր ճիշտ պատասխանը.
ա) հին է ու խարխուլ,
բ) ջահել է և նոր,
գ) մեծ է ու ընդարձակ,
դ) երկհարկանի է:
3. Կտուրը բարձրացած տղայի կարծիքով որտե՞ղ է Դդումի քիթը (դո՛ւրս գրիր
հատվածը):
Իսկ մեծ քիթը, տես, ահա,
Սնդուկի մեջ է պահած:
4. Ի՞նչ դժվարությունների հանդիպեց քավոր Դդումը, երբ փորձեց տուն մտնել
(գունավորի՛ր ճիշտ պատասխանը).
ա) երեխաները փակել էին դուռը, չէր կարողանում մտնել,
բ) հարևան Խաղողը թույլ չէր տալիս,
գ) տնակը դեռ պատրաստ չէր,
դ) առանց կտուրը քանդելու հնարավոր չէր ոտքի կանգնել:
5. Ընտրի՛ր ճիշտ բնութագրումը՝ գունավորելով այն.
5.1 Քավոր Դդումը,
ա) դաժան էր,
բ) կռվարար էր,
գ) բարեհոգի էր,
դ) բամբասկոտ էր:
5.2 Վարպետ Խաղողը.
ա) կատակասեր էր,
բ) հետաքրքրասեր էր,
գ) ինքնահավան էր,
դ) հյուրասեր էր:
6. Տեքստի՝ դեղինով նշված չորս բառերն ուղիղ ձևով են դրված: Ձևափոխի՛ր դրանք
այնպես, որ նախադասություն ստացվի:
Իջնել-իջավ
Փնթփնթալ-փնթփնթաց
Բաժանել-բաժանեց
Դնել-դրեց
7. Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ հարցական նախադասություն:
- Հը, ինչպե՞ս ես քեզ զգում, հարևան,- գլուխն իր արհեստանոցի պատուհանից
դուրս հանելով, հետաքրքրվեց վարպետ Խաղողը:
Մաս երկրորդ
8. Տեքստի չորս բառերում բաց թողած տառերի փոխարեն կանաչ գծիկ է դրված:
Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և գունավորի՛ր:
9. Տրված նախադասության ենթական գունավորի՛ր:
Երեխաները ուրախ-ուրախ խլեցին կոնֆետները:
10. Գունավորի՛ր անհոդակապ բառը.
ա) կատակասեր,
բ) դասացուցակ,
գ) ձնծաղիկ,
դ) հարցասեր:
11. Բաց թողած կետադրական նշանը դի՛ր.
Աքլորը մի օր կտուրը բարձրացավ,որ աշխարհք տեսնի։
12. Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխի՛ր և կետերի փոխարեն տեղադրի՛ր
այնպես, որ նախադասություն ստացվի (ծառ, տանձ):
Ջելսոմինոն մոտեցավ ծառին, որից թափվում էին տարձեր:
13. Ի՞նչ է նշանակում ականջին օղ անել դարձվածքը.
ա) գեղեցկանալ,
բ) հարստանալ,
գ) հիշել՝ իբրև խրատ,
դ) նշան անել՝ չկորչելու համար:
14. Գունավորի՛ր հատուկ գոյականը.
ա) սար,
բ) հայրենիք,
գ) Արարատ,
դ) հաղթանակ:

пятница, 27 мая 2016 г.

Վահագ

Համադրություն

Արամազդը-Զևսին-  երկնքի և երկրի արարիչ
Անահիտը-Արտեմիսին- մայր աստվածուհի, մայրության, բերքի և պտղաբերության
Վահագն-Արեսին կամ Հերակլեսին — ամպրոպի ու կայծակի աստվածն
Տիրը-Ապոլոնին կամ Հերմեսին-  իմաստությունների, ուսման, գիտության աստված
Աստղիկին-Աֆրոդիտեն- սիրո և ջրի աստվածուհի
Սպանդարամետը-Հադեսին- ստորերկրյա թագավորության աստված
Միհրը-Հելիոսին կամ Հեփեստոսին- լույսի և մաքրության` արևի աստված
Նանեին-Աթենասը- պատերազմի աստվածուհի

четверг, 26 мая 2016 г.

Ուսումնական Ճամբար



Այս շաբաթ սկսվելու է մեր ուսմնական ճաբարը: Դա իմ ամենասիրելի  շաբաթներնն է: Դա տևելու է 2 շաբաթ: Իմ կարծիքով այնտեղ լինելու է լողավազան քանի որ ամառ է, գնալու ենք ճամբարների, ճամփորդություների և այլ հետաքրքիր  ժամանակ անցկցն ենք:Մենք բաժանվելու ենք տարբեր խնբերի և անցկացն ենք հիանալի ժամանակ, եթե կցանկանաք համեցեք <<ՄխիթարՍեբաստացի>>կրթահամալիր Նոր դպրոց:Մենք Ձեզ սպասում ենք:





Ճանապարհորդությունները դեպի Հնդկաստան և Չինաստան


Ճանապարհորդությունները դեպի Հնդկաստան և Չինաստան


Հնդկաստանը և Չինաստանը հնագույն մշակույթ ունեցող երկրներ են: Հնում եվրոպացիները դրանք համարում էին հրաշքների և ան­համար հարստությունների երկրներ: Դա է պատճառը, որ, չնայած բազ­մաթիվ դժվարություններին, եվրոպացի ճանապարհորդներն ու առևտրա­կանները ձգտում էին ամեն կերպ հասնել Հնդկաստան և Չինաստան:

Այդ նպատակով, 13-րդ դարի կեսերին վենետիկցի հայտնի վա­ճառական, ճանապարհորդ Մարկո Պոլոն ուղևորվեց դեպի Արևելք: Այդ ճանապարհորդությունը շատ երկար տևեց, սակայն առանց արտակարգ դժվա­րությունների նա հասավ Չինաստան: Այս­տեղ նա մնաց շուրջ 17 տարի: Այդ տարիների ընթացքում Մարկո Պոլոն կարողացավ լավ ծանոթանալ այդ Երկրի մեծ մասին և նրա հարևան մի քանի երկրներին (Մոնղոլիա, Հնդկաստան): Նա իր «Աշխարհի բազմա­զանության մասին» գրքում բազմաթիվ էջեր է նվիրել Չինաստանի հարստությունների, նրա ոսկով ու թանկարժեք քարերով զար­դարված պալատների, առևտրական խոշոր քաղաքների, բարեկարգ ճանապարհների ու կամուրջների, անգին մետաքսի, չին ժողովրդի զբաղմունքի և կենցաղի նկարագրություններին: Մարկո Պոլոյի գրքում արժեքավոր բազմաթիվ տեղեկություններ են հաղորդվում նաև հայկական Կիլիկիայի և Մեծ Հայքի վերաբերյալ:
Դեպի Չինաստան կատարած իր ուղևորությամբ Մարկո Պոլոն եվրոպացիների համար վերահայտնագործեց Արևմուտքն Արևելքի հետ կապող հնագույն, բայց վաղուց մոռացված քարավանային այն ճանա­պարհը, որն անցնում էր նաև Հայաստանի, Վրաստանի և Պարսկաս­տանի տարածքներով:
Պակաս նշանակություն չունեցավ նաև Մարկո Պոլոյի վերադարձը Չինաստանից: Նա վերադարձավ ծովային ճանապարհով մինչև Պարսից ծոց, որտեղից էլ ցամաքով հասավ Վենետիկ:
15-րդ դարում դեպի Հնդկաստան տանող ցամաքային ճանապարհը դառնում է խիստ վտանգավոր, բանի որ թուրքերը ամբողջությամբ նվաճում են Փոքր Ասիա թերակղզին: Նոր անվտանգ ծովային ճանապարհ դեպի Հնդկաստան հայտնագործում է պորտուգալացի ծովագնաց Վասկո դա Գաման: Նրա նավերը, շրջանցելով Աֆրիկա մայրցամաքը հարավից, կտրելով Հնդկական օվկիանոսի ջրերը, 1498թ. հասան Հնդկաստանի ափերը:
Արաբ վաճառականները, այցելելով ժամանակի հայտնի աշխարհի գրեթե բոլոր երկրները՝ Իսպանիայից մինչև Հնդկաստան, Չինաստան ու Ճապոնիա և Սկանդինավյան թերակղզուց մինչև Մադագասկար նույնպես նպաստեցին աշխարհի մասին նոր գիտելիքների ձեռքբեր­մանը: Արաբների շնորհիվ եվրոպացիներին հայտնի դարձան հնդիկների և չինացիների նվաճումները: Օրինակ՝ արաբների միջոցով են մեզ հասել արաբական թվանշանները, մինչդեռ իրականում դրանք ստեղծել են
հնդիկները: Հնդիկներին է պատկանում նաև շախմատի գյուտը: Իսկ թղթի, թղթադրամի, վառոդի, շաքարի, կողմնացույցի, մետաքսի, ճենապակու, երկրաշարժը գրանցող սարքի, գրատպության գյուտերի հեղինակը չինա­ցիներն են համարվում: Եվ պատահական չէ, որ հայերենում ամենայն գեղեցիկն ու յուրահատուկը անվանում են չնաշխարհիկ, այսինքն՝ «չին աշխարհից բերված»: Կողմ­նացույցի շնորհիվ աշխարհագրական շատ ու շատ մեծարժեք հայտնագործություններ իրականացվեցին:

вторник, 24 мая 2016 г.

Մաթեմատիկա 25.05.2016

                                                                           25.05.2016
                                                                    Պարապունք 63


Խնդիր 1.

Ողանկյան երկարությունը - 15սմ-ով երկար է լայնությունից:
P=150սմ
-----------------------------------------------------------------------------------------
Ուղանկյան կողմերը հարցական:


                                                                    Լուծում
                                                                  150-30=120
                                                                   120/4=30
                                                                    30+45=75սմ




Խնդիր 2.

Քառակուու պարագիծը հավասար է-80սմ
Քառակուսու մակերեցը-?


                                                                               Լուծում
                                                                               80/4=20
                                                                                S=20x20=400սմ


Խնդիր 3.

Քառակուսու մակերեսը-25սմ
Քառակուսու պարագիծը-?
                                                                           Լուծ?ում
                                                                        25/4=51 1մ ն
                                       
 

понедельник, 9 мая 2016 г.

Քարտեզ


Ճամփորդություն դեպի Ահնիձոր

Ճամփորդություն դեպի Ահնիձոր
Այսօր ճամփորեցինք դեպի Լոռի՝ Ահնիձոր: Շատ ուրախ գնացինք, մեզ հետ էին ընկեր Գայանեն և ընկեր Հարությունյանը: Մեր ծրագիրը այսպիսինն էր՝

Վանաձոր՝ Ղարաքիլիսա եկեղեցի, թթու ջուր
Ահնիձորը իր տնտեսությամբ, ապրելակերպով, աշխարհագրությամբ, լեզվով, բնությամբ
Դսեղի Բարձրաքաշ եկեղեցին

                                                                      1-րդ օր
Մեկնեցինք Նոր դպրոցից: Կագնեցինք Ապարանում, նախաճաշեցինք, խաղացինք և նորից ճանապարհ ընկանք դեպի Վանաձոր: Հասանք Վանաձոր, համտեսեցինք Թթու ջրից և մտանք Ղարաքիլիսա եկեղեցին. մոմ վառեցինք, աղոթեցինք և նորից ճամփա ընկանք արդեն դեպի Ահնիձոր: Հասանք Ահնիձոր, հանդիպեցինք Հրանտ Մաթևոսյանի եղբոր հետ, նրանից հարցազրոյւց վերցրինք և գնացինք մեր տուն, որտեղ պետք է մենք մնայինք:


                                                                       2-րդ օր
Առավոտյան արթնացանք, նախաճաշեցինք և գացինք Ահնիձորի դպրոցը: Գտանք մեզ նոր ընկերներ, որ պետք է իրենց տանը գիշերեինք: Դրանից հետո գնացինք այնտեղի Խաչը, դրանից հետո գնացինք Կանաչ դաշտ: Սկսեց անձրևել, վազեցինք մեր նոր ընկերների տուն և խաղացինք: Անձրևը կտրվեց, գնացինք Չռչռ ջրվեժը, որից հետո քնեցինք:


                                                                        3-րդ օր
Արթնացանք և նախաճաշեցինք; Մեզ ուղեկցեցին դեպի մեքենա, որպեսզի գնանք Դսեղ՝ Հովհաննես Թումանյանի տուն- թանգարան: Տեսանք նրա սենյակը, թե որտեղ է ճաշել, նրա և իր կնոջ շորերը: Դրանից հետո գնացինք ընկեր Անահիտի տիկնիկների ցուցահանդես, փոքրիկ զբոսանք կատարեցինք Դսեղում: Իջանք Սբ. Գրիգոր Բարձրաքաշ եկեղեցի: Մինչ 40մանկաց եկեղեցի իջնելը բաց դաշտում Համբարձում տոնը նշե, վիճակ հանեցինք և հետո վերադարձանք Երևան:

Շա՜տ, շա՜տ շնորհակալություն մեր հարգելի ընկեր Հարությունանին, որ մեզ պարգևեց այսպիսի գեղեցիկ և հետաքրքիր օրեր:










Ֆոտոպատում՝.









четверг, 5 мая 2016 г.

Մարմիններ և Նյութեր

Ափսե-կավ է, ապյակ է ,պլասմաս է, ալյումին է:
Պատռաքաղ-կավ է, ապյակ է, պլասմաս է, ալյումին է:
Աթոռ-խայտ է;
Շիշ- կավ է, պլասմաս է:
Բաժակ- կավ է, ապյակ է, պլլասմաս է, ալյումին է:

Մարմիններ, նյութեր, մասնիկներ

Նախորդ դասարաններում դու արդեն ծանոթացել ես քեզ շրջապատող կենդանի և անկենդան բնությանը, տարբեր իրերի ու երևույթների: Միաժամանակ ուսումնասիրել ես մարդու օրգանիզմին, առողջությանը վերաբերող տարբեր թեմաներ, քո ուշադրությունից չեն վրիպել նույնիսկ մարդկանց կողմից ստեղծված տարբեր իրերը: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին: Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ ւսնհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Ինչպես գիտես, Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ: Թվարկի’ր քո շրջապատում գտնվող բնական և արհեստական տասական մարմինների անուններ:
Մարմինները կազմված են նյութերից: Ձմռանը մեր տների ապակի­ները գարդարող եղյամը մարմին է, որը, ինչպես գիտես, կազմված է ջրից: Ջուրն արդեն նյութ է: Մարմինները բաղկացած են տարբեր  նյութերից: Մեր մարմինը, օրինակ, բաղկացած է ջրից, ճարպերից, սպիտակուցներից, ածխաջրերից և այլ նյութերից: Բազմազան նյութերից են պատրաստված մեր բնակարանները, տանն օգտագործվող տարբեր սարքավորումները (արհեստական մարմիններ):
Նյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային: Ցանկացած պինդ մարմին ունի որոշակի ձև: Օրինակ՝ տուֆի որմնաքարը  ունի խորանարդի ձև, իսկ ձյան փաթիլը նման է կենտրոնից ճառագայթաձև ձգվող, կանոնավոր դասավորված սառցե բյուրեղների:
Հեղուկները և գազերը որո­շակի ձև չունեն: Հեղուկը ընդու­նում Է այն անոթի ձևը, որի մեջ լցված Է:
Խոհանոցում, գազօջախը մի­ացնելիս, զգում ես բնական գազի սուր հոտը: Դա նրանից է, որ գազերն ընդհանրապես շատ արագ են տարածվում: Եթե նույնիսկ շատ կարճ ժամանակ գազի փականը բաց է մնում, ապա խոհանոցն անմի­ջապես լցվում է գազով: Այն մենք զգում ենք իր սուր հոտի շնորհիվ: Գիտնականները պարզել են, որ բոլոր նյութերը կազմված են շատ փոքրիկ, աչքի համար անտեսանելիմասնիկներից: Դրանում համոզ­վելու համար կատարենք փորձ:
Վերցնենք մեկ նյութից կազմված որևէ մարմին, օրինակ՝ շաքարի կտոր: Այնուհետև այն գցենք տաք ջրով լցված ապակե բաժակի մեջ և գդալով խառնենք: Սկզբում շաքարը բաժակի մեջ լավ երևում է, բայց խառնելու ընթացքում այն աստիճանաբար դառնում է անտեսանելի: Դրանից հետո փորձենք ջրի համը և կզգանք, որ այն քաղցր Է: Դա նշանակում է, որ շաքարը չի անհետացել, այն մնացել Է բաժակում: Սակայն ինչո՞ւ շաքարի կտորը չի երևում: Այն բաժանվել է մանրագույն մասնիկների, այսինքն՝ լուծվելով խառնվել Է ջրի մասնիկների հետ: Այս փորձը ապացուցում Է, որ նյութերը և դրանցից բաղկացած մարմինները կազմված են մանրագույն մասնիկներից: Ցանկացած նյութ կազմված Է յուրահատուկ մասնիկներից, որոնք ձևով և չափերով տարբերվում են այլ նյութերի մասնիկներից:

понедельник, 2 мая 2016 г.

Հրանտ Մաթևոսյա








Շատերը գուցե պնդեն, թե ճանաչել են Հրանտ Մաթևոսյան մարդուն, բայց համոզված եմ՝ ճանաչել են այնքան, ինչքան միայն աչքը կարող է տեսնել կամ ականջը՝ լսել: Ինչպես բոլոր մեծերը, երեխայի նման անպաշտպան էր կյանքի խարդավանքների հանդեպ: Շիտակ էր, ծայրեծայր լիքը սիրով: Ամբողջովին սեր էր: Ամբողջովին՝ բարություն: Ինչպե՜ս էր սիրում կյանքը, մարդուն, աշխարհը և հատկապես աշխարհի իր փոքրիկ անկյունը՝ Լոռին: Ինչպե՜ս էր սիրում բառը, բառերի ներդաշնակ խաղը: Բառի պաշտամունք ուներ: Սովորական գրություն գրելիս անգամ ուշադրությամբ, երկյուղածությամբ, տառապանքով ընտրում էր յուրաքանչյուր բառը, բառի տեղը, շեշտադրությունը: Յուրաքանչյուր բառը պիտի հնչեր սեփական ձայնով: Վախենում էր մեռած բառերից: Վերջին տարիներին ժուռնալիստի աշխատանքը մի երևույթ բացահայտեց ինձ համար: Մարդիկ կան՝ խոսում են սահուն, հաճելի, բայց երբ այդ խոսքը դարձնում ես գրավոր, տակը ոչինչ չի մնում, որովհետև ասելիք չկա, չկա երկյուղածություն բառի նկատմամբ: Ամբողջը ծեծված մտքերի ու ավելորդ բառերի անհարկի կրկնություն է: Հրանտ Մաթևոսյանի խոսքն ուրիշ էր՝ երբ գրավոր էիր դարձնում, պարզվում էր՝ ոչ մի ավելորդ բառ չի ասված: Ոչ կարող ես պակասեցնել, ոչ ավելացնել:
Շռայլ էր: Շռայլորեն տալիս էր ամեն ինչ՝ հոգու ջերմությունը, էներգիան, կյանքի թանկարժեք ժամանակը, գրպանի դրամը: Ցուրտ ու դժվար տարիներին նրան դիմողը երբեք ձեռնունայն չէր հեռանում: Տալիս էր անգամ նրանց, ովքեր ստանալուց հետո չէին հապաղում չարախոսել: 
Համեստ էր ու խոնարհ զարմանալու աստիճանի, ինչը հատուկ է մեծերին, ինչպես մեծամտությունը՝ ապաշնորհներին: Հիմա, երբ չկա, նոր կզգանք իր կարիքը, կտեսնենք բաց մնացած իր տեղը: Իր խոսքը, իր ասելիքն անմիջական էր՝ իր գյուղի, իր դրկիցի, իր ազգի մասին, առանց ավելորդ ջղաձգությունների, առանց ծռմռվելու, առանց օտարամեծարության: Նա բավարարված և հպարտ էր իր նախնիներից ստացած ժառանգությամբ և իրեն տրվածով ելավ համաշխարհային ասպարեզ ու մի աստիճան վեր բարձրացրեց պապերից և նախապապերից ժառանգածը: Մինչև վերջին բջիջը հայ էր, լոռեցի, միևնույն ժամանակ՝ լիարյուն աշխարհաքաղաքացի: Նա համամարդկային երթին միանալու համար երբեք չփոխեց տարազը, մտավ այնպես, ինչպես կար՝ հայ, լոռեցի, ահնիձորցի Իգնատի զավակ: Եվ աշխարհը ճանաչեց ու ընդունեց հենց այդպիսին:







Անահիտ և Հերա

                                                                                           Անահիտ

Անահիտ աստվածուհու պաշտամունքը Հայաստանում առաջացել է անհիշելի ժամանակներից և սերտորեն առնչվել է մայրության պաշտամունքին: Վաղ շրջանում եղել է նաև հայկական դիցարանի ռազմի աստվածուհին: Նրան կոչել են Ոսկեմայր, Սնուցող մայր, Մեծ տիկին, Ոսկեծղի, Ոսկեմատն:




                                                                            Հերա

Հերան    Զևսի կինն ու քույրն էր:Հովանավորում է ամուսնությունը:

Հացը

http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=7051#.VybwQvmLTIV


  1. Քննարկիր հոր և որդու առաջին երկխոսությունը:
  2. Գտիր հակադրություններ՝  ա. շան ազնվության և տղայի անազնվության միջև, բ. տան հարմարավետության և անտառում եղած դժվարությունների միջև, գ. բնության գեղեցկության և մարդու արարքի տգեղության միջև, դ. ավագների աշխատասիրության և տղայի ծուլության միջև:
  3. Ինրո՞վ է կարևոր շան կերպարը պատմվածքում:
  4. Բնութագրիր տղային՝ արդարացնելով և մեղադրելով:
  5. Ինչո՞ւ է վերնագրված Հացը:
  6. Ո՞րն է պատմվածքի գլխավոր ասելիքը:

1.Տղան շատ ալարկոտ էր, բայց նաև շատ հակացող էր:Նա հասկացավ իր սխալը և նեղվեց դրանից:Նա շատ սխալներ գործեց, բայց հասկացավ, որ պետք է հայրիկին օգնել և գնաց խոզերին փնտրելու կեսից նա ետ վերադաձավ նա նորից սխալ գործեց:Նա շատ անիմաստ հարցեր էր տալիս իր հայրիկին նա ալաում էր գնալ խոզերին բերել:Նա ուզում էր մտնել իր մայրիկի, հայրիկի և իր հորեղբոր աչքը: Հայրը շատ հիվանդ էր և իր մեջքը  ցավում էր, բայց նա ամեն ինչ անում էր, որ խոզերին ետ բերի:




2.

ա.Շունը չէր ուզում գալ։ Ես  նորից կանչեցի,  նա դանդաղ ելավ ու ծուլորեն հետևեց մեզ։ Նա ճանաչում էր Դիմաց անտառի գող ուրուրին, Դիմաց անտառի գող ուրուրը ճանաչում էր նրան։ Նրանք վաղուցվա ծանոթներ էին։ Դիմաց անտառի գող ուրուրը չէր ճախրում բազեի պես բաց ու բարձր, նա մեր հավերին մոտենում էր թփից թուփ և ծառից ծառ անցնելով, գրեթե սողալով։ Շունը դարձյալ կանգ առավ։ Ես տեսա գորշ ուրուրի գողունի թռիչքը թփուտից թփուտ, բայց մտածեցի, որ շանը տանում եմ նույնքան կարևոր գործի, ինչքան կարևոր է հավերի հսկողությունը, և սուլոցով կանչեցի շանը։ Նա մեր ետևից գալիս էր ակամա, ապա, երբ գյուղից դուրս էինք եկել, և մոռացել էր ուրուրի մասին, ուրախ վնգստոցով առաջ սլացավ ու գնաց։ Նա կարոտել էր անտառին, խոզերին, վազքին, հոգնածությանը։



բ.Տանը իմ գրասեղանն էր, լուսամփոփի ջերմ ու շոյող լույ-սը, իմ փոքրիկ գրադարանը, ռադիոյի մեղմ երգը և, իմ թախտին, ուղտի բրդից գործած հաստ շալը՝ ցերեկային նիրհի համար։ Անտառում արջերն էին, փղերը, վագրերը, հովազները, սատանաները, դևերը և հրեշները, մեր խոզերից և իմ ազնվությունից բացի, բոլորն էլ անտառում էին:


գ.Աշնան արևը մեղմորեն ջերմ էր։ Աշնան մեղմ արևի մեջ գեղեցիկ էին ծիծեռնակների լուռ բները, այգու խնձորենիները, որոնք դեռ ունեին մի երկու խնձոր, իմ մայրիկի մեղմ ժպիտը, շիկավուն շանը, որ պառկել էր իմ ոտքերի մոտ ու ննջում էր, և աքաղաղի կարմիր կատա՛րը, և կեռասի ծառը, որ հանկարծ սկսեց ծվծվալ։ Ես նայեցի այգուն, տեսա կեռասի ծառը և դեղնափորիկ թռչունին, որ այդքան ուշ աշունով ծառին կեռաս էր գտել և զարմանքից ծվծվում էր։ Ես հասկացա, որ աշնան մեղմ արևի մեջ ամեն ինչ թախծոտ ու գեղեցիկ է և միակ տգեղը ես եմ, որովհետև ձևացնում եմ, թե գրքի պատճառով չէի ուզում մեր խոզերը փնտրելու գնալ։




դ.Իմ հայրիկը կացինն առել, գնում էր գոմ սարքելու։ Իմ մայրիկը գոգնոցը կապել, գնում էր հանդ՝ կարտոֆիլ հավաքելու։ Իմ հորեղբայրը եղանն ուսել, գնում էր սարերում խոտ դիզելու։ Բակում, արևի տակ, ես նստել էի կոճղին և հաց ուտելով կարդում էի քաջագործությունների մասին մի գիրք։




3.Շունը հսկում էր հավաբունը, որ գող ուրուրը չգար ու նրանց չգողանար:


4.Եթե նա գիրքը իսկապես կարդար կարելի էր նրան աչդարացներ, բայց մենք նրան մեղադր

ում ենք, որովհետև նա պարապ նստած էր և ճեր ուզում գնար խոզերին գտնել:

ե
5.Վերնագիրն էր Հացը, որովհետև տղան չվաստակեց իր հասը, իսկ իրենց հացը հենց խոզերնն եին:


6. Ով աշխատի նա կուտի:


  

суббота, 30 апреля 2016 г.

Երկիր, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա:

Թեսթ 14 Ջանի Ռոդարի
 Երկիր, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա

Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել: Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին: Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կո□քին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն որոշեց մի վար□ քաղել և զարդարել իր բաճկոնը: Նա զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝ իր մատը չի ծակի: Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.
-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի կարելի վարդ քաղել:
-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի, որ…
-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը: Ջովանինոն հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:
- Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:
Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին բութ:
- Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տար□րինակ է:
Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:
-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:
-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում: Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:
Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.
-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ եմ երկու ապտակ ստանալ:
-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:
-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:
-Այո՛:
-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:
-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :
-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե, ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս ան□ամ ավելի զգույշ եղեք:
-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:
-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:
Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:



1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
—կողքին————————————————
— վարդ————————————————
——տարօրինակ———————————————
——անգամ———————————————
2. Փուշ բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն:
Թուշը կգա քեզ կծակի:

3. Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.
 ա/բանջարանոց
բ/արտ
գ/զբոսայգի
դ/ծաղկի խանութ

4. Տեքսից դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:
 Մատ-պարզ
Գրիչ-պարզ
Լքել-պարզ

5. Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:
: Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին:

Բայ-կառուցված էին
Ածական-կլոր
Գոյական-տներ,երկիր




6. Կազմի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
ա/ճամփորդեց - ճամփորդ
բ/պետք է վճարեք-վճար
գ/ասաց-ասել
դ/երազում էր-երազ



7. Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:
Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել

8. Լրացրո՛ւ առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.
ա/Ինձ համար արա, քեզ համար սովորիր:
 բ/Խաչն իմն է զորությունը  ես գիտեմ:
 գ/Փողոցում գտածը փողոցում էլ կկորցնես:
 դ/այսօրվա գործը վաղվան չեն թողնի:
զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա


9. Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:

Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար:(Պատմողական)


-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի կարելի վարդ քաղել:(Հարցական)



10. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը. Հողից վերև՝ Փոքրիկ արև, Վրան՝ հազար Սերմ ու տերև:
Հաազար


11. Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական: Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց:
Ջոանինյ

12. Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:
Ջովանիոն հայտնվեց մի երկրում որտեղ սուր իրեր չկային:



13. Ի՞նչ տուգանք նշանակեց պարեկը: Նմանատիպ մի տուգանք էլ դու մտածի՛ր:
Պարեկը նշանակեցի, որ պետք է իրեն ապտակի չոորս անգա:
Ինձ  պետք է, որ դու ինձ ջղայնացնես:


14. Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը. ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր գ/որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը դ/որովհետև միամիտ էր
15. Կուզեի՞ր Ջովանինոյին հետ գնալ այդ երկիր:
Ես չեյի ցանկանալ գնալ այդ երկիր:

пятница, 29 апреля 2016 г.

Անգլերն Classwork

                                                                        29.04.2016
                                                                  classwork

careful,carefully


He drives carefully.
He is careful man.


Անգլերեն homework

                                                                             24.04.2016
                                                                        Homework
Big-pig
take-make
silk-milk
talk-walk
look-book
life-wife
carrnot-parrot
bear-pear
box-fox
boy-toy
now-cow
peck-neck
cat-car
has-had
foot-boot
food-good




                                                                               27.04.2016
                                                                         Homework

12.Lions are clevrer then tigers.
The cleverest domestic animols are hore and the dog.
The cleverest wild animals are monkays.
The biggest animal is the ellaphant.
The giraffs  neck is longer then the tigre.




                                                                                 28.04.2016
                                                                            homework

Fred and Peg
Peg and Fred.

вторник, 26 апреля 2016 г.

Արամազդ և Զևս

                                                                       Արամազդ

Արամազդ, Հին Հայաստանի գերագույն աստված՝ երկնքի ու երկրի արարիչը, բոլոր աստվածների հայրը։ Նա կոչվում էր «Մեծ և արի Արամազդ», որի գլխավոր սրբավայրը գտնվում էր Հին Հայաստանի պաշտամունքային կենտրոններից մեկում՝ Անի-Կամախում։ Այնտեղ էին գտնվում հայոց Արշակունի թագավորների տոհմական դամբարաններն ու գանձերը։





                                                                         Զևս






Զևսը (հին հունարեն` Δίας կամ Ζεύς, միկեներեն` di-we «Դի»)` հին հունական առասպելաբանությունում երկնքի, ամպրոպի և կայծակի աստվածն էր, աշխարհի տիրակալ:
Զևսի ատրիբուտներն են վահանը և երկկողմանի կացինը (լաբրում), երբեմն արծիվը։ Նստավայրը համարվել է Օլիմպոս սարը (Զևս Օլիմպիացի)։


                                                                     

Արամազդ

Արամազդը հայկական դիցարանի գերագույն աստվածն է` երկնքի և երկրի ստեղծողը, աստվածների ու դիցուհիների հայրը, պտղաբերության հովանավորը:
 
Արամազդին մեծարել են Արի, Իմաստուն, Մեծն, Հզոր և Ամենազոր տիտղոսներով: Արամազդի պաշտամունքը Հայաստան է թափանցել Իրանից՝ հավանաբար մ. թ. ա. VI–V դարերում: Նրան նվիրված տաճարներ են կառուցվել Բարձր Հայքի Դարանաղյաց գավառի Անի ամրոցում, Վասպուրականի Անձևացյաց գավառի Պաղատ լեռան վրա՝ «Տունն Արամազդա և Աստղկան» անունով: Նրան նվիրված տոնը կատարել են Ամանորին՝ Նավասարդին (օգոստոս). այդ օրը տեղի էին ունենում նավասարդյան խաղեր ու մրցումներ: Արամազդին զոհաբերել են սպիտակ կենդանիներ (ցուլ, նոխազ, ձի, ջորի): Արամազդի անունով է կոչվել հայկական հեթանոսական տոմարի (Բուն Հայկյան թվական) ամիսների 15-րդ օրը: 
Հայաստանում հելլենիզմի տարածման շրջանում (մ. թ. ա. III – մ. թ. I դարեր) Արամազդին փոխարինել է հունական Դիոս-Զևսը: Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակվելուց հետո Արամազդի մեհյաններն ու արձաններն ավերել են:
Հայոց դիցարանի աստվածներն Արամազդի զավակներն են:
Արամազդը համապատասխանում է պարսկական Ահուրամազդային, հունական Զևսին, հնդկական Ինդրային, հռոմեական Յուպիտերին: 

воскресенье, 24 апреля 2016 г.

Արշիլ Գորկի: Կենսագրություն

Արշիլ Գորկի: Կենսագրություն

1904թ. Վանի նահանգի Հայոց ձոր գավառի Խորգոմ գյուղում ծնվեց Ոստանիկ Ադոյանը:
Մտածկոտ և երազկոտ այս տղան չէր ցանկանում մասնակցել հասակակիցների մանկական խաղերին և օրերն անց էր կացնում լճի ափին` ավազի վրա զարմանահրաշ պատկերներ ստեղծելով:
Նա շատ դժվարին և յուրօրինակ կյանք ապրեց: Մանուկ հասակում ծանր հիվանդացավ և զրկվեց խոսելու ընդունակությունից: Հիվանդությանը հաջորդեց երկարատև բուժումը: Պատանի էր, երբ մեկնեց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ: Նահանգներում Ոստանիկը բազմաթիվ զրկանքներ տեսավ: Չափահաս տարիքում նա ստեղծեց գլուխգործոցներ: Պայքարում էր չքավորության դեմ, հետո հիվանդացավ քաղցկեղով և նրան վիրահատեցին, այնուհետեւ ավտովթարի ենթարկվեց եւ կորցրեց ձեռքը, իսկ հետո էլ ինքնասպանություն գործեց իր արհեստանոցում...
Ոստանիկ Ադոյանի անունը շատերը չեն լսել: Նա իր համար մի նոր անուն էր ընտրել` Արշիլ Գորկի, և հենց այս անունով էլ հայտնի դարձավ ողջ աշխարհին, որպես անցած հարյուրամյակի մեծագույն նկարիչներից մեկը:
Կեղծանվան ընտրությունը պատահական չէր: 1916-1920թթ. Ոստանիկ Ադոյանն ապրել է Էրիվանում և Թիֆլիսում, որտեղ էլ առաջին անգամ ծանոթացել է Մաքսիմ Գորկու կենսագրությանը: Նրա կարծիքով, մեծ հումանիստի և իր կյանքի պատմությունները բավական նման են:
Վանի ինքնապաշտպանության ժամանակ Գորկին օգնում էր աշխարհազորայիններին: Նրանց զենք, փամփուշտ, հագուստ և սնունդ էր տանում, վերադառնում էր միայն ուշ երեկոյան: 1915թ. հունիսի 15-ին, վերցնելով մի քանի օրվա սննդի պաշար և մի քիչ էլ գումար, Ադոյանների ընտանիքն ուղևորվեց Երևան: Ողջ ունեցվածքը թաղեցին տան բակում, կարծում էին, որ շուտով կվերադառնան, սակայն...
Հունիսի 25-ին հասանք Էջմիածին: Էջմիածնում մնացինք երեք շաբաթ: Բակում էինք ապրում: Շուտով սկսեցին հիվանդություններ տարածվել և այդ ժամանակ Գորկին փրկեց մեզ: Նա մի սայլ բերեց և ասաց. «Պետք է հեռանանք այստեղից»: Հուլիսի 16-ին եկանք Երևան: Ապրում էինք կայարանամերձ փողոցում: Դա շատ խղճուկ տեղ էր: Մայրս աշխատում էր որբանոցում, իսկ Գորկին` տպարանում: 1916թ. քույրերս` Ագապին եւ Սաթենիկը, մեկնեցին Ամերիկա: Ես հաճախ էի Արշիլի հետ խոսում իր ծանր վիճակի մասին, սակայն նա անընդհատ ասում էր. «Ես կաշխատեմ, դուք չպետք է անհանգստանաք, ամեն ինչ լավ կլինի»: Այո՛, նա հավատում էր, որ ամեն ինչ լավ կլինի: Մենք իրար շատ էինք սիրում: Դպրոցի դասերից հետո Գորկին աշխատում էր հյուսնի արհեստանոցում, իսկ երեկոյան տպարանից գրքեր էր բերում կազմելու համար: Այսպես առանց հանգստի աշխատելով գումար էինք վաստակում: Գորկին ուզում էր, որ մայրիկը ոչնչի կարիք չզգա: Ցավոք, շուտով մայրիկն՝ ուժասպառ լինելուց հիվանդացավ: Գորկու ստացած գումարը չէր բավականացնում սնունդ գնելու համար: Մորս վիճակը գնալով վատանում էր, և 1919թ. մարտի 20-ին նա հանկարծամահ եղավ մեր ձեռքերում: Ընդամենը 39 տարեկան էր, իսկ մենք դեռ փոքր էինք: Մայրս Գորկու համար իսկական աստվածուհի էր: Մայրիկը միշտ մեզ բանաստեղծություններ էր կարդում, սովորեցնում էր սիրել բնությունը, Վանը, Հայաստանը: Մորս նկարելիս Գորկին կտավի մեջ դնում էր իր հոգին:
1925թ. Գորկին մեկնում է Նյու Յորք, որը համարվում էր Ամերիկայի գեղանկարչության կենտրոնը: Արշիլը զգում էր, որ կհասնի արվեստի բարձունքներին:
Արշիլ Գորկու «Նկարիչը եւ մայրը» կտավն առանձնանում է յուրահատուկ հմայքով: Մոր նուրբ դիմագծերում տխրության ծով է: Հայացքը հպարտ է, շուրթերը սեղմված են, իսկ գեղեցիկ խելացի աչքերը լի են վախով: Այս աչքերի մեջ երևում է ժողովրդի բնավորությունը: Ոստանիկի աչքերը լայն բացված են, սուր ականջներն` ընդգծված, իսկ ձեռքին ծաղիկներ են: Քիչ ծռված շուրթերն, ասես, ուզում են ժպտալ, սակայն չեն կարողանում: Ասես երեխայի հոգու մեջ մի վերք է բացված, նա չի կարող կեղծել և ժպտալ այս կյանքին:
Գորկին մահացավ ավելի վաղ, քան կարողացավ իրագործել իր երազանքը` վերադառնալ Հայաստան: Մահացավ միայնության մեջ...
















Առաջադրանքներ՝
1. Ինչպիսի՞ երեխա էր մանուկ նկարիչը:
2. Ինչո՞ւ նա ընտրեց Արշիլ Գորկի կեղծանունը;
3. Ինչպե՞ս էր ապրում նկարչի ընտանիքը Երևանում:
4. Ներկայացրու Արշիլ Գորկու «ՙՆկարիչը եւ մայրը» նկարը:
5. Դուրս գրիր թվականները և գրիր բառերով;
6. Ընդգծված նախադասությունը համառոտիր:




1.Մանուկն շատ մտածկոտ և երազկոտ այս տղան չէր ցանկանում մասնակցել հասակակիցների մանկական խաղերին:

2.Նրա անունը չեին լսել:


3.Նկարիչի ըտանիքը շատ աղքատ էր, նրանք ապրում էին կայարանամերձ փողոցում:


4.



5.
1904-հազար, ինը,հարյուր, չորս:
1916-հազար, ինը, հարյուր,տասնըվեց:
1920-հազար,ինը, քսան:
1915-հազար, ինը, հարյուր, տասնըհինգ:
15-տասնըհինգ:
25-քսանհինգ:
16-տասնըվեց
1916-հազար, ինը, հարյուր, տասնըվեց:
1919-հազար, ինը, հարյուր, տասնըինը:
20-քսան:




6.
 Չափահաս տարիքում նա ստեղծեց գլուխգործոցներ:
Նա ստեղծեց գլուխգործոցներ:





вторник, 19 апреля 2016 г.

Պապը

Իմ պապը տնկել է
Մեր գյուղի շիվերը,
Իմ պապը պայտել է
Մեր գյուղի ձիերը:
Իմ պապը մեր գյուղի
Պատերը շարել է
Եվ բոլոր կամերը
Մեն-մենակ քարել է:
Ջրել է իր այգին,
Ու մարգը բահել է,
Եվ արդար քրտինքով
Իր տունը պահել է:
Իմ պապը վարել է,
Իմ պապը ցանել է,
Իսկ հնձի ժամանակ
Ձեռքի մեջ մանգաղի
Դաստակը ցավել է:
Իմ պապը հողի հետ
Խորհել ու խոսել է,
Ամպի հետ արտասվել,
Ջրի հետ հոսել է…
Մի օր էլ, երբ հանկարծ
Ծալվել են ծնկները,
Զարմանքից քարացել,
Ամոթից շիկնել է:
Թողել է նա մաճը
Եվ շունչը պահել է,
Եվ հետո քրտինքը
Ճակատին պաղել է:
Եվ պապը ակոսում
Պառկել ու քնել է,
Խառնվել այն հողին,
Որ իրեն սնել է:
 Հարցեր և առաջադրանքներ՝
  1. Ինչպե՞ս ես հասկանում՝
 Մի օր էլ, երբ հանկարծ
Ծալվել են ծնկները,
Զարմանքից քարացել,
Ամոթից շիկնել է:
2. Կարդա՛ բանաստեղծության վերջին քառատողը և բացատրի՛ր:
3. Բնութագրիր պապին:
4. Փորձիր նկարագրել պապին:
5. Նկարագրիր գյուղի կյանքն ու գյուղացուն ըստ այս բանաստեղծության:
6. Գրիր երկխոսություն քո և քո պապի միջև: