воскресенье, 29 ноября 2015 г.

Лесной доктор

f
Мы бродили весной в лесу и наблюдали жизнь дупляных птиц: дятлов, сов. Вдруг в той стороне, где у нас раньше было намечено интересное дерево, мы услышали звук пилы. То была, как нам говорили, заготовка дров из сухостойного леса для стеклянного завода.Мы побоялись за наше дерево, поспешили на звук пилы, но было уже поздно: наша осина лежала, и вокруг её пня было множество пустых еловых шишек. Это всё дятел отшелушил за долгую зиму, собирал, носил на эту осинку, закладывал между двумя суками своей мастерской и долбил. Около пня, на срезанной нашей осине, два паренька отдыхали. Эти два паренька только и занимались тем, что пилили лес.                                                                                                                                                                                        – -Эх вы, проказники! – сказали мы и указали им на срезанную осинку. – Вам велено резать сухостойные деревья, а вы что сделали?
– Дятел дырки наделал, – ответили ребята. – Мы поглядели и, конечно, спилили. Всё равно пропадёт.Стали всем вместе осматривать дерево. Оно было совсем свежее, и только на небольшом пространстве, не более метра в длину, внутри ствола прошёл червяк.  Дятел, очевидно, выслушал осину, как доктор: выстукал её своим клювом, понял пустоту, оставляемую червём, и приступил к операции извлечения червя. И второй раз, и третий, и четвёртый… Нетолстый ствол осины походил на свирель с клапанами.  Семь дырок сделал «хирург» и только на восьмой захватил червяка, вытащил и спас осину.Мы вырезали этот кусок как замечательный экспонат для музея.
-Видите, – сказали мы ребятам, – дятел – это лесной доктор, он спас осину, и она бы жила и жила, а вы её срезали.
Пареньки подивились.

25.11.2015


Պարապմունք  47.


Ինքնաստուգում 5.


1.Գրի՛ր հետևյալ թվերի նախորդը և հաջորդը՝

          200            201    202
         1098             1099   1100
           29999           30000   30001

2.Հետևյալ թվերը  ներկայացրու՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով՝ 
2601= 2x1000+6x100+0x10+1x1
34009=3x10000+4x1000+0x100+0x10+9x1
909081=9x100000+0x10000+9x1000+0x100+8x10+1x1

3. Քառակուսու պարագիծը 800 մ է: Գտի՛ր քառակուսու կողմը և մակերեսը:

P=200x200+200x200=80000մ
S=200x200=40000մ2

4. Ուղղանկյան մի կողմը 2 սմ է, իսկ  մյուսը՝  տաս անգամ երկար է: Գտի՛ր ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը:
P=20x2+20x2=80սմ
S=20x2=40սմ2
5. Գտի՛ր օրինաչափությունը և լրացրու՝

__250____, 230, 210, 190, _170__

6.Հաշվի՛ր հարցերով՝   
45x(792:11+888):360=120
1.792:11=72
2.888+72=960
3.960x45=49200
4.43200:360=120

7.Արտահայտի'ր նշված միավորով՝

13 տ=     13000      կգ
100 ց=   10000        կգ
25 կմ=    25000      մ

8. Հաշվի'ր.
4x9x11x0=0


9. Հաշվի՛ր.
53460:40=1314

10.  Երկու դարակներում միասին կա 145 գիրք: Մի դարակում 15 գիրք   ավելի  շատ կա  քան մյուսում: Յուրաքանչյուր դարակում քանի՞ գիրք կա:

                                                   Լուծում
                                           1.  145-15=130գ
                                            2. 130:2=65գ
                                            3.  65+15=80գ
                                                                                  Պատ՝. 1. 80գ
                                                                                                2.  130գ        

среда, 25 ноября 2015 г.

«Գունավոր» ծովեր


timthumb
Հետաքրքիր զուգադիպությամբ օվկիանոսներից յուրաքանչյուրն իր կազմում ունի մեկական «գունավոր» ծով:
Սև ծովը Ստլանտյան օվկիանոսի մասն է: Այն գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի միջև: Սև ծովը հնագույն ժամանակներից եղել է ծովագնա­ցության և առևտրի բանուկ ճանապարհ: Ծովի անվան առաջացման պատմությունը մեգ հասցնում է Հին Հունաստան: Հույները ներկայիս Սև ծովն անվանում էին Աքինյան Պոնտոս («Անհյուրընկալ ծով») կամ Պոնտոս Սելաս («Սև ծով»)՝ նկատի ունենալով նրա փոթորկոտ ալիքների պատճառած վնասները, նավաբեկումները:
Ծովի խորը ջրային զանգվածում կուտակված են թունավոր նյութեր, այդ պատճառով էլ ամբողջ օրգանական աշխարհը գտնվում է ջրի վերին՝ 150-200մ խորության շերտում:
Սպիտակ ծովը հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոսի մասը կազմող ծով է: Ծովն այդպես է կոչվել, որովհետև տարվա մեծ մասը ծածկված է ձյունով ու սառույցով: Տարվա կեսը սպիտակ է սառույցից ու ձյունից, մյուս կեսն էլ բուքն ու ձյունն են իշխում, հաճախակի են մառախուղները, երկնքի սսյիտակ գույնն էլ արտացոլվում է ջրերում և ավելի հաստա­տում ծովի անունը:Կարմիր ծովը գտնվում է Հնդկական օվկիանոսում՝ Աֆրիկայի և Արաբական թերակղզու մի­ջև: Կարմիր ծովն աշխարհի ամե­նատաք և ամենաաղի ծովն է: Նրա 1 լիտր ջուրը պարունակում է 42 գրամ աղ: Ծովի բուսական սւշխսւրհն աղքատ է, սակայն առա­տորեն աճում են կարմրավուն ջրի­մուռները, որոնք ծովին կարմիր գույն են տալիս: Դրա համար էլ հին աշխարհում փյունիկեցիները ծովը Կարմիր են անվանել, որը պահպանվել է մինչև մեր օրերը: Ծովում շատ են դելֆինները և ծովային հսկա կրիաները:
Դեղին ծովը Խաղաղ օվկիանոսի մասն է կազմում: Այն գտնվում է Չինաստանի և Կորեայի միջև: Սրա անվանման պատճառը նրա առափնյա մասի ջրերի մուգ դեղնավուն գույնն է, որը հետևանք է չինացիների մայր գետի՝ Խուանհեի բերած դեղին գույնի առատ տիղմի: Չինացիները այս անվանումը կապում են էին Չինաստանում կայսրու­թյան խորհրդանիշ համարվող դեղին գույնի հետ:
                                                                        Մեկը, Երկուսը և Երեքը


Դինգ դոնգ


вторник, 24 ноября 2015 г.

Тексты с заданиями

Е.И. Носов                                                                                                                           «Как ворона на крыше заблудилась».
Ворона с хлебомНа печную трубу опустилась обыкновенная ворона, такая же, как и все другие вороны в марте: с забрызганным грязью хвостом и взъерошенным загривком. Зима заставила её позабыть о чувстве собственного достоинства, о туалете, и она правдой и неправдой с трудом добывала  хлеб свой насущный.
Кстати, сегодня ей повезло. В клюве она держала большой ломоть хлеба.
Усевшись, она подозрительно осмотрелась: не видно ли поблизости ребятишек?  Потом она оглядела ближайшие заборы, деревья, крыши: там могли оказаться другие вороны.
Но неприятностей, кажется, не предвиделось. Итак, можно закусить!
Ворона положила ломоть на край трубы, наступила на него обеими лапами и принялась долбить. И вот после очередного удара клювом из-под лап выскочил большой ком мякиша и покатился по скату крыши. Хлеб не упал на землю, ещё на полпути он зацепился у ребристого шва, какие соединяют кровельные листы.
Доклевав остатки, ворона решила съесть упавший кусок. Но это оказалось нелёгкой задачей. Крыша была довольно крута. Лапы заскользили по железу, она поехала вниз, тормозя растопыренным хвостом.
Путешествие таким способом ей не понравилось, она взлетела и села на жёлоб. Отсюда ворона попробовала снова достать хлеб. Помогая себе крыльями, она, наконец, добралась до середины ската. Но что такое? Хлеб исчез! Оглянулась назад, посмотрела вверх – крыша пуста!
Вопросы и задания на выявление осознанности чтения:
1)    Дать характеристику вороне.
2)    Выбрать наиболее подходящий тексту заголовок:
«Обыкновенная ворона»;
«Как ворона хлебный мякиш потеряла»;
«Ворона на крыше»;
«Хлеб для вороны»;
«Хлеб исчез!»
3) Ответить на вопросы:
—    Как жилось вороне зимой?
—    Кого боялась ворона?
—    Какие неприятности  случились с вороной?

понедельник, 23 ноября 2015 г.

Առասպել Նավասարդի մասին

094
Հին հայերի պատկերացմամբ` իրենց աստվածներն ու աստվածուհիներն այդ օրերին Եփրատ և Արածանի գետերում լողանալուց հետո բարձրացել են ձնապատ լեռների կատարները և դիտել այդ խրախճալի տոնահանդեսները, հովանավորել ուխտավորներին: Նավասարդ տոնի հիմնադիրներից մեկը եղել է նահապետ Հայկը: Մի օր առավոտյան Հայկը, զինված կայծաեթուրով, կանգնում է հավերժ քաղաք Երևանի հրապարակում ու դիմում ժողովրդին.
— Հե՜յ, արիացիներ, աժդահա Բելը գալիս է իր զորքով, որ տիրանա մեզ: Ովքե՞ր կարող են իմ հետ միասին մեր հաղթանակի հաջողությունը կիսել:
Եվ գյուղացին թողեց իր դաշտը, քարտաշը թողեց իր մուրճը, դարբենը՝ իր արհեստանոցը: Հայկ նահապետը՝ հայերի անվանադին նախնին ընդիմացավ գոռոզ ու անճոռնի բռնակալին՝ Բելին, և իր զարմով հաստատվեց կանաչազարդ մի հարթության վրա: Հատկապես հրաշալի էր Գեղեցկության լիճը, որտեղ գոնե մեկ անգամ լողացել էին Հայկի որդիներն ու թոռները, բացի Տորքից, որն այդպես էլ տգեղ մնաց: Ասում են՝ Հայկ նահապետի ավագ դուստրը, որի անունը Նավասարդ էր, մեկ անգամ չէ, որ լողացել է դժվարամատչելի բարձունքում գտնվող Գեղեցկության լճի ջրում: Եվ այդ էր պատճառը, որ նա չնաշխարհիկ գեղեցկությամբ էր օժտված:
Նավասարդը հին հայոց տոմարի առաջին ամիսն էր, որ հաջորդել է տարվա վերջին` «Ավելյաց» կոչվող տոնական հինգ օրերին: Նավասարդի առաջին օրերին կատարվել են Համաշխարհային բազմամարդ տոնահանդեսներ: Ուխտավորները` ժողովուրդը, զորքը, արքունիքը, նախարարական գնդերը, քրմերը հանդիսավոր երթերով խմբվել են Տարոն և Բագրևանդ գավառների սահմանագլխին, սրբազան Արածանի գետի և Նպատ լեռան շուրջ` Բագավանի տաճարում` տոնելու Արամազդ աստվածահոր, Անահիտ դիցամոր և «Ամանորյա ամենաբեր դիցերի» նվիրական հիշատակը: Տոնահանդեսներն ուղեկցվել են զոհաբերություններով, փոխադարձ նվիրատվություններով, խրախճանքներով, երաժշտությամբ, պարերով, թատերախաղերով, ռազմախաղերով, զանազան մրցություններով, որսորդական զվարճություններով, գուշակություններով:
Երբ Բելը իր զորքով մոտեցավ քաղաքին, նրա ականջին հասան երաժշտության ձայներն ու թմբուկների հարվածների արձագանքները:
— Սա ի՞նչ բան է, — խիստ զարմացած հարցրեց նա իր մարդկանց:
— Այդ հայերը Նոր տարի են տոնում, — պատասխանեցին նրան:
«Եթե այս խելագառ ժողովուրդը չի վախենում իմ ահավոր զորքից, ուրեմն սրանց հետ չարժե պատերազմել»: Բելը շուռ տվեց ձին ու հեռազավ Հայք երկրից:

вторник, 17 ноября 2015 г.

                                                                                       Դասացուցակ


         Երկուշաբթի                                                        
4.2 դասարան
մաթեմ
մայրենի
ռուսերեն
հայրենագիտ
ընտրություն
ընտրություն


               Երեքշաբթի
4.2 դասարան
տեխնոլոգիա
տեխնոլոգիա
անգլերեն
մաթեմ
հայրենագիտ
ռուսերեն


         Չորեքշաբթի
4.2 դասարան
մայրենի  
մաթեմ
ռուսերեն
երգ
ընտրություն
ընտրություն


        Հինգշաբթի
4.2 դասարան
մայրենի
մաթեմ
բնագիտութ.
երգ
անգլերեն
ֆիզկուլտ
ֆիզկուլտ


         Ուրբաթ
4.2 դասարան
մայրենի
մայրենի
անգլերեն
բնագիտութ.
ֆիզկուլտ
ֆիզկուլտ
                                                                           Ժամատախտակ


Ընդհանուր պարապմունք - 9:00- 9:15
1-ին պարապմունք - 9:20 – 10:05

2-րդ պարապմունք - 10:10 – 10:55

3-րդ պարապմունք - 11:00 - 11:45

4-րդ պարապմունք - 11:50 - 12:35
Ընդմիջում - 12:35 - 12:55
5-րդ պարապմունք - 12:55 - 13:35

6-րդ պարապմունք - 13:40 - 14:20

7-րդ պարապմունք - 14:25 - 15:05
Երկարացված օր14:00 - 17:00


Տոհմածառ



 

ԿՈՂՄՆՈՐՈՇՈՒՄ ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ ԼՈՒՍԱՏՈՒՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑՈՎ


imagesCAYUR8F5
Հաճախ որոնողական աշխատանքների ժամանակ անհրաժեշտ է լինում ճանապարհը շարունակել գիշերով: Նման պայմաններում կարելի է հեշտությամբ կողմնորոշվել գիշերային լուսատուներով: Երբ երկնակամարը պայծառ է ու աստղալից, ապա հեշտությամբ հնարավոր է Բևեռային աստղի և լուսնի միջոցով որոշել հորիզոնի կողմերը:
Բևեռային աստղը գտնելու համար հարկավոր է երկնակամարի վրա գտնել Մեծ Արջի համաստեղությունը: Վերջինս նման է շերեփի և հեշտությամբ երևում է աստղաշատ երկնքում: Մեծ Արջի համաստեղությունը բաղկացած է յոթ աստղերից: Շերեփը վերջավորող երկու եզրային աստղերը միացնող գիծը եթե մտովի շարունակենք և 5 անգամ տեղադրենք դրա վրա, ապա այն կհանդիպի մի լուսատու աստղի, որն ամենափայլունն է երկնքի տվյալ հատվածում: Դա Բևեռային աստղն է: Վերջինս միևնույն ժամանակ Փոքր Արջի համաստեղության <<շերեփի բռնակի>> վերջին աստղն է: Փոքր և Մեծ Արջի համաստեղությունները երկնակամարում երևում են համազոր պայծառությամբ:
Դեմքով կանգնելով դեպի Բևեռսյին աստղը /հյուսիս/ հեշտությամբ կարելի է որոշել նաև հորիզոնի մյուս կողմերը: Այն է` աջ կողմը կլինի արևելքը, ձախը` արևմուտքը, հետևի կողմը` հարավը: Եթե եղանակը մառախլապատ է և դժվար է լինում գտնել Բևեռային աստղը, ապա ամպերի միջից երևացող լուսնի օգնությամբ ևս հնարավոր է որոշել հորիզոնի կողմերը: Ինչպես արևը, այնպես էլ լուսինը որոշակի ժամերին գտնվում են հորիզոնի որոշակի մասերում:

воскресенье, 15 ноября 2015 г.


Стояла гора, 
Как время, стара,                                                          


Росло деревцо. 
И трое птенцов 
Гнездились в дупле, 
В уюте, в тепле. 
Кукушка пела на суку: 
«Ку-ку, кукушечки, ку-ку, 
Растите вы! 
Летите вы!» 
Так пела мать, и дни неслись. 
И вдруг приходит страшный Лис: 
«Хозяин здесь — я, 
Гора тут моя. 
Мое и дупло, 
Гнездо и тепло. 
И кто мог посметь 
Моим завладеть? 
Кукушка, глупая, скорей 
Скажи мне, сколько там детей?» 
«Их трое, сударь Лис, втроем 
Птенцы сидят в гнезде своем». 
«Ах, значит, нет в тебе стыда! 
Дай в слуги мне скорей сюда 
Хоть одного! Напрасен спор. 
Не то пойду возьму топор 
И ствол срублю, 
И всех сгублю!» 
«Ой, не руби, 
Ой, не губи! 
Птенца отдам, 
Но только нам 
Оставь наш дом: 
Дупло с гнездом», —


Просила мать-кукушка и сбросила вниз одного из птенцов. Лис - хвать, взял и ушел. 

«Ку-ку! Ай-ай! 
Дитя, прощай! 
Где — на горе 
Или в норе, 
Там, где кусты, 
Погибло ты? 
Дитя, прощай! 
Ку-ку... Ай-ай!» —


Плакала мать-кукушка, но вот Лис вернулся. 

«Хозяин здесь — я, 
Гора тут моя, 
А в дереве том 
Дупло есть с гнездом. 
И кто мог посметь 
Моим завладеть?! 
Кукушка, глупая, скорей 
Скажи мне, сколько там детей?» 
«Их двое, сударь Лис. Вдвоем 
Птенцы сидят в гнезде своем». 
«Ах ты, разбойница, ах, ах! 
И так от них рябит в глазах, 
Гляди, всю местность, все кусты 
Кукушками заселишь ты! 
Брось одного! Напрасен спор. 
Не то пойду возьму топор 
И ствол срублю, 
И всех сгублю», 
«Ой, не руби! 
Ой, не губи! 
Бери птенца, 
Но до конца 
Не-разоряй, 
Не убивай, 
И жить нам дай!» —


Просила кукушка-мать и сбросила вниз второго птенца, Лис - хвать и ушел. 

Ай-ай, ку-ку! 
Сиди — тоскуй, 
Глупа была, — 
Сюда пришла. 
В недобрый час 
Вскормила вас. 
И Лис пришел, 
Птенцов увел. 
Куда, ку-ку! 
Девать тоску?» —


Плакала мать-кукушка. В это время - кра-кра-кра! - пролетала по тем местам ворона. Услышала плач кукушки.

«Ой, как ты плачешь! Кра-кра-кра! 
О чем ты плачешь так, сестра?» 
«Кума, послушай-подивись, 
Пришел жестокий сударь Лис, 
Наговорил мне страшных слов, 
Унес и съел моих птенцов». 
«Ну, горе мне, как ты глупа, 
Кукушка, или ты слепа! 
Ведь этот Лис бесстыдно врет, 
Коль гору он своей зовет. 
И кем ему здесь все дано? 
Гора для всех стоит равно. 
И кто позволит, чтобы он 
Установил здесь свой закон? 
Всем угрожает топором 
И разгоняет всех кругом. 
Вчера — птенца, сегодня двух 
Он съел. А ты лишь плачешь, друг... 
Откуда взять ему топор? 
Ну вот, не бойся с этих пор. 
И, если он придет опять, 
Скорей спеши его прогнать»,


Так сказала ворона и улетела. Вот опять пришел Лис. 

«Хозяин здесь — я, 
Гора здесь моя...»


Едва успел промолвить он - кукушка высунула голову из гнезда: 

«Не верю я тебе теперь, 
Проклятый, ненасытный зверь! 
И кем тебе гора дана? 
Для всех равно стоит она. 
Зачем так врал ты мне, злодей? 
Я лжи поверила твоей, 
Я отдала тебе птенцов. 
С меня довольно лживых слов! 
И сколько ты теперь ни злись, 
Меня не испугаешь, Лис. 
И про топор ты мне солгал...» 
«А кто сказал?» 
«Ворона... Кто ж?» 
«Отомщу за ложь!»


Сердитый Лис убрался восвояси. В поле он прикинулся мертвым, а ворона подумала, что Лис подох, прилетела, чтобы выклевать ему глаза. Лис - хвать поймал ее. 

«Кра-кра! Ой-ой! 
Ой, сударь мой...» 
«Так, ябедница злая, так!.. 
Ты наплела кукушке врак, 
Что нет у Лиса топора. 
Ну, кончилась твоя пора!» 
«Ой, сударь ой, 
Перед тобой 
Грешна, грешна! Винюсь во всем. 
Терзай меня. Глотай живьем. 
Карай, как хочешь, но сперва 
Услышь последние слова: 
На той вон горке, против нас, 
Я клад зарыла про запас: 
Хоть все насесты обойдешь, 
Нигде такого не найдешь. 
Обидно зря ему пропасть, — 
Ведь ты бы мог покушать всласть, 
Пойдем, достанем этот клад 
Из-под земли. Сам будешь рад. 
А если я тебе совру — 
Что-ж — я в зубах твоих умру!»
«Пойдем, — сказал Лис. —
Будет клад — хорошо, не будет — я тебя съем». 
Пошли.


Пролетая, ворона заметила лежащую в кустах собаку крестьянина. Вела-вела она Лиса и прямехонько привела к этим кустам. "Вот, - сказала, - в этих кустах мой клад". Лис с жадностью бросился в кусты. Собака вскочила, схватила Лиса за горло и подмяла. Лис, задыхаясь захрипел: 

«Ах, с давних пор 
Я был хитер. 
И вдруг, дурак, 
Попал впросак, 
Будь проклята 
Ворона та!»... 
«Да, сударь Лис, ты злой хитрец, 
Но должен быть и злу конец, 
Таков закон. Судьба мудра. 
Кра-кра... Кра-кра!..» — 
ответила ворона и улетела.

пятница, 13 ноября 2015 г.

Հարթավայրեր, բլուրներ, լեռներ


images (1)
Մայրցամաքների մակերևույթը ամենուրեք նույն ձևը չունի: Այնտեղ եղած հարթ և ընդարձակ տարածություններն անվանում են հարթավայրեր: Հարթավայրերը լինում են տարբեր մեծության: Աշխարհում ամենաընդարձակը Ամազոնի հարթավայրն է, որը գտնվում Է Հարավային Ամերիկա մայրցամաքում:
Հարթավայրերում գետերը շատ դանդաղ են հոսում, գրեթե աննկատ, որովհետև նրանց թեքությունը փոքր Է:
Հարթավայրերում տեղ-տեղ հանդիպում են բարձրացած տեղամասեր, որոնք կոչվում են բլուրներ: Բլուրն ունի ստորոտ, լանջ և գագաթ: Լեռները նման են բլուրներին, բայց շատ ավելի բարձր են: Բարձր լեռների գագաթները երբեմն գտնվում են ամպերից Էլ վեր և հաճախ ծածկված են հավերժական ձյունով ու սառույցով:
Աշխարհի ամենաբարձր լեռը Ջոմոլունգման Է, որը հայտնի Է նաև Էվերեստ անունով: Այն գտնվում է Եվրասիա մայրցամաքում, և նրա գագաթը ծովի մակարդակից բարձր է 8898 մետրով:
Լեռները, ինչպես և բլուրները, ունեն ստորոտ, լանշ և գագաթ: Հարթավայրեր և լեռներ կան նաև օվկիանոսի հատակին: Դրանք նույնպես ունեն տարբեր մեծություն և բարձրություն, սակայն, ծածկված լինելով օվկիանոսի ջրերով, չեն երևում:
Դեռ վաղ ժամանակներից մարդիկ բնակվում են ինչպես հարթավայրերում, այնպես էլ լեռնային շրջաններում:
Հարթավայրերը բնակության համար ամենահարմար տարածքներն են: Դրա համար էլ Երկրագնդի բնակչության մեծ մասն ապրում է հարթավայրերում: Այստեղ ավելի հեշտ է մշակել հողը, աճեցնել այգիներ, կառուցել քաղաքներ, գյուղեր և ճանապարհներ:
Չնայած դժվարություններին՝ լեռներում նույնպես կառուցում են գյուղեր և քաղաքներ, երկաթուղիներ ու ասֆալտապատ խճուղիներ: Լեռնային արագահոս գետերի վրա կառուցում են ջրային էլեկտրակայաններ: Լեռնային երկրներում մարդկանց ապրելու և աշխատելու ամենահարմար վայրերը լեռների միջև գտնվող ցածր ու հարթ տարածքներն են՝ լեռնահովիտները: Այստեղ նույնպես մշակում են տարբեր բույսեր: Իսկլ լեռներում ավելի շատ զբաղվում են անասնապահությամբ, որովհետև այնտեղ շատ արոտավայրեր կան:
Գեղեցիկ է լեռների բնությունը, մաքուր ու բուժիչ է նրա օդը: Դրա համար էլ լեռների գրկում կառուցում են հանգստյան տներ և առողջարաններ: Մարդիկ սիրում են իրենց հանգիստն անցկացնել լեռնային վայրերում, զբաղվել լեռնագնացությամբ, իսկ ձմռանը՝ Լեռնադահուկային մարզաձևով:
Անչափ գեղեցիկ է նաև Հայաստանի լեռների բնությունը:
Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ է հարթավայրը:
2. Ի՞նչ է բլուրը:
3. Ի՞նչ է լեռը և ինչո՞վ է տարբերվում բլրից:
4. Ի՞նչ մասեր ունեն բլուրը և լեռը:
5. Ինչո՞վ են առանձնահատուկ լեռնահովիտները:
6. Ինչո՞վ են զբաղվում մարդիկ հարթավայրերում և լեռներում: Պատմիր ձեր բնակավայրում ապրող մարդկանց զբաղմունքների մասին:

вторник, 10 ноября 2015 г.

Անդաստան

Դանիել
Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին.
Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝
Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:
Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:
Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:
Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերում թող ըլլա…
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա:
Դանիել Վարուժան